Proje süresi nasıl kısaltılır? Gecikmeye giren veya teslim tarihi yaklaşan projelerde en çok sorulan soru budur. Özellikle inşaat, endüstri ve altyapı projelerinde, zaman baskısı altında kalan ekipler, işi hızlandırmak İşte bu noktada devreye giren yöntemlerden biri, uluslararası literatürde crashing olarak bilinen, Türkçeye proje süresi kısaltma veya sıkıştırılmış planlama olarak çevrilen tekniktir. Ancak bu teknik, sadece bir takvim oyunu değil; saha organizasyonunu, maliyeti, ekip dengesini ve kaliteyi doğrudan etkileyen stratejik bir karardır.
Bu yazı, projelerde gecikmeyi önlemek, süreyi optimize etmek ve erken teslim hedeflerine ulaşmak isteyen herkes için kapsamlı bir rehberdir. Maliyet hesabından saha etkilerine, Primavera analizlerinden yönetim sunumlarına kadar tüm yönleriyle crashing (çakıştırma) kararı burada ele alınıyor.
Bölüm 1: Proje süresi nasıl kısaltılır? Crash Kararı Ne Zaman Verilir?
Crash kararı, artık projenin kendi hızında yıkıma doğru gittiğini fark ettiğinde verilir. Bu karar, düzeltme değil yön değişimidir. SPI düşük, CPI sınırlarda, kritik yol genişliyorsa — bu son çıkıştır.
Ama dikkat: Gecikmenin ortasında değil, gecikmenin kaçınılmaz olduğunu gördüğün anda crash yapmalısın. Çünkü crash, krizden önce alınan cesur bir önlemdir; krizden sonra yapılan panik hamlesi değil.
Bölüm 2: Crashing Ne Zaman Zarar Verir? – Cost Slope Grafiklerinin Göremediği 5 Risk -Proje süresi nasıl kısaltılır?
- Congestion (Saha Tıkanması): Daha fazla kaynak, daha dar alan = kaos.
- Kalite riski: Hızlı üretim, zayıf kontrol. Testler gecikir, hata riski artar.
- Performans faktörü düşer: Kalabalık ekip = düşük verim = yüksek maliyet.
- Tedarik zinciri yetişemez: Malzeme hızlanmazsa üretim tıkanır.
- Sözleşme ve taşeron engelleri: Onaylar, shop drawing’ler, ekip hazırlığı eksikse plan çöker.
Crashing sadece bir matematik değil, sistem mühendisliğidir. Saha, tedarik, İK ve kalite kontrol aynı senkronla çalışmazsa, cost slope hesabın seni yanıltır.
Bölüm 3: Crash mi? Bekle mi? – Yöneticiye Karar Sunmak
Senaryo: GCC Petrokimya Projesi – SPI 0.86, CPI 0.97, tahmini gecikme 29 gün. 3 kritik aktivite crash ediliyor:
- Çelik Montajı: 4 gün kazanç – maliyet: 36.000 USD
- Kablo Tavası: 3 gün kazanç – maliyet: 21.000 USD
- Precommissioning: 2 gün kazanç – maliyet: 10.000 USD
Toplam Crash Maliyeti: 67.000 USD
Potansiyel Erken Teslim Bonusu: 450.000 USD
Net Fayda: 383.000 USD
Yöneticiye 3 cümlede crash kararı:
- 9 günlük crashing ile toplam 383.000 USD pozitif etki sağlayabiliriz.
- Aktiviteler kritik yol üzerinde ve sahada uygulanabilirliği teyit edildi.
- Kalite kontrol, tedarik ve İSG ekipleri bu senaryoya göre hazırlanmış durumda.
Bu sunumu yaptığında Primavera dosyasını değil, karar gücünü göstermelisin.
Bölüm 4: Crash Kararı Sonrası Ne Olur? – 30 Günlük Etki ve Takip
İlk 5 Gün – Şok Dalgası:
Vardiya başlar, alan sıkışır, herkes hızlanır ama gerginlik yüksektir.
6–15 Gün – Etki Çarpanı:
SPI artar, CPI sınıra dayanır. Kalite kontrol yüklenir. Tedarik dar boğaza girerse her şey yavaşlar.
16–25 Gün – Denge Kurma:
Saha ritim kazanır ya da yorgunluk başlar. İkinci crash fazı değerlendirilir.
26–30 Gün – Sonuç ve Raporlama:
- Süre kazancı: 9 gün
- Ek maliyet: 67.000 USD
- Net kazanım: 383.000 USD
- Rework ve kalite sapması yoksa: başarı
Sonuç: Crash Kararı Bir Hesap Değil, Bir Tavırdır
Proje süresi nasıl kısaltılır? Bu kararı Primavera’da alınmazsınız. Ofiste de değil. O karar, saha ayakta kaldığında alınır. Ve projenin kaderini sadece süresinden değil, ruhundan da değiştirir.
Sen o kararı verirken sadece süre kazanmazsın, ekibine güven verirsin.
Terimler Sözlüğü – Proje süresi nasıl kısaltılır?
| İngilizce Terim | Türkçe Karşılık | Açıklama |
|---|---|---|
| Crash / Crashing | Süre Kısaltma | Proje süresini kısaltmak için fazla mesai, ek kaynak veya alternatif yöntem kullanmak. |
| Cost Slope | Maliyet Eğimi | Bir aktivitenin süresini her bir gün kısaltmanın maliyeti. |
| SPI (Schedule Performance Index) | Zaman Performans Endeksi | Planlanan ilerleme ile gerçekleşen ilerleme oranı. EV / PV formülüyle hesaplanır. |
| CPI (Cost Performance Index) | Maliyet Performans Endeksi | Harcanan bütçeye göre alınan üretim değeri. EV / AC formülüyle hesaplanır. |
| EV (Earned Value) | Kazanılmış Değer | Gerçekleşen fiziksel ilerlemenin parasal karşılığı. |
| AC (Actual Cost) | Gerçekleşen Maliyet | Gerçekleştirilen işler için bugüne kadar harcanan toplam maliyet. |
| Critical Path | Kritik Yol | Proje süresini doğrudan etkileyen aktivite zinciri. Herhangi bir gecikme, projeyi uzatır. |
| Float | Serbest Zaman | Bir aktivitenin, projenin genel süresini etkilemeden ne kadar gecikebileceğini gösterir. |
| Rework | Yeniden İş Yapma | Kalitesiz veya hatalı işin yeniden yapılması nedeniyle doğan zaman ve maliyet kaybı. |
| EAC (Estimate at Completion) | Tamamlandığında Tahmini Maliyet | Proje sonunda toplamda ne kadar harcanacağına dair güncel tahmin. |
Umarım youtube kanalımı takip ediyorsunuz ayrıca instagram ve facebookta da takibiniz devam ediyordur, abone olursanız yazılarımı email olarak alırsınız hemen okuma fırsatınız olur benden söylemesi tabi, keyfiniz bilir… Ayrıca proje yönetimi konularında daha fazla bilgi için blogun bu bölümüne bir göz atın.
Yazıyı paylaş:Twitter | LinkedIn | WhatsApp
Gezgin Şantiyeci sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
