Son zamanlarda Amerika’da çalışmak isteyen çok fazla kişiden mesaj alıyorum. Görünen o ki, beyin göçü konusunda birçok kişi hemfikir, ama işin detayları hâlâ birçok kişiye karmaşık geliyor.. Sanırım beyin göçü konusunda aynı fikirdesiniz ama bu konuda kafanız biraz karışık.

Yazıma geçmeden önce instagram hesabımdan beni takip etmeyi, facebook sayfamı şu linki tıklayarak beğenmeyi ve youtube kanalıma abone olmayı unutmayın. Ayrıca bloguma abone olursanız yeni yazılarımdan ilk siz haberdar olursunuz. Kazakistan’da başımdan geçenlerle ilgileniyorsanız şu başlık tam size göre.

Amerika’da Çalışmak -Diplomam Geçerli mi?

Çalışma izniniz olduğunu varsayarak ilerliyorum. En çok sorulan sorulardan biri şu: Türkiye’deki üniversitelerden alınan mühendislik diplomaları Amerika’da geçerli mi?
Cevap: Evet, geçerli. Okulunuzun özel bir akreditasyona sahip olması gerekmiyor. Ancak bazı işler için PE (Professional Engineer) unvanı istenebilir.

2025 Güncellemesi: Hâlâ Türkiye’den alınan mühendislik diplomaları ile Amerika’da çalışmak mümkün. Ancak bazı şirketler, özellikle büyük EPC firmaları, artık ABET denkliğini veya en azından mezun olunan okulun ders içeriklerini görmek istiyor. Yani diploma geçerli ama rekabet arttı, detaylara daha çok dikkat ediliyor.

PE Olmak Şart mı? Nasıl Olunur?

Saha mühendisi ya da teknik ofiste çalışmak istiyorsanız PE unvanına ihtiyacınız yok. Ama tasarım yapıp altına imza atacaksanız PE gerekli.

Yabancı bir ülkeden mezun olmuş bir mühendis olarak PE olmak isterseniz yapmanız gerekler şu şekilde. Önce National Society of Professional Engineers (NSPE) kuruluşuna PE olabileceğinizi kanıtlamanız gerekiyor. Bu sırada eğer okulunuzun ABET denkliği var ise işiniz biraz daha kolay ama yoksa halen PE olabilirsiniz. Bu durumda okulunuzun aldığınız derslerin içeriğini ve diplomanızın bu okuldan olduğunu kabul eden yazıyı NSPE’ye mühürlenmiş bir zarf ile göndermesi gerekiyor. Bu işlemden sonra NSPE Yönetim Kurulu PE olup olamayacağınıza karar veriyor. Türkler açısından alınan derslerin içeriklerine bakarak hiçbir mühendisin bu konuda zorlanacağını sanmıyorum. Sonrasında 3 aşamalı bir serüven başlıyor.

• Fundamentals of Engineering (FE)  sınavını geçmek.
• 4 yıl süresince bir PE’nin yönetimi altında deneyim kazanmak.
• Principles and Practice of Engineering (PE) sınavını geçmek.

Bu aşamaları tamamladığınızda PE unvanını alırsınız. Ancak bu unvan, sadece bulunduğunuz eyalette geçerlidir.

2025 Güncellemesi: Son yıllarda uzaktan çalışma yaygınlaştığı için birden fazla eyalette projelere bakan mühendisler arttı. Ancak PE lisansı hâlâ eyalete özel geçerlidir. Eğer birden fazla eyalette imza atmak istiyorsanız, her eyalet için ayrı başvuru yapmanız gerekiyor

Amerika’da Çalışmak – İş Bulmak

Amerika’da çalışabilmek için öncelikle iş bulmanız gerekiyor. İlk adım, CV’nizi Amerika formatına göre hazırlamak olmalı. Bu, Avrupa veya Türkiye’deki formatlardan oldukça farklı. Özellikle “resume” denilen kısa, öz ve etkili bir CV bekleniyor.

Sonrasında networking devreye giriyor. Eğer Amerika’da bir yüksek lisans programına kaydolduysanız, okulunuzun düzenlediği meslek fuarlarını sakın kaçırmayın. Katıldığınız fuarlarda firma yetkilileriyle konuşun, yanınızda bolca CV götürün, hatta LinkedIn profilinizi QR kodla basarak paylaşmanız çok etkili olabilir.

Böyle bir şansınız yok ise şu sitelere bir göz atın:

• LinkedIn
• SimplyHired
• İndeed
• Glasdoor

2025 Güncellemesi:
Pandemi sonrası hibrit ve uzaktan çalışma trendi yerleştiği için bazı pozisyonlarda fiziksel olarak Amerika’da bulunmanız şart değil. Ancak çalışma izni olmadan sizi uzaktan bile çalıştırmak istemiyorlar. Yani networking hâlâ çok önemli ama artık iş görüşmeleri tamamen online ilerleyebiliyor. LinkedIn üzerinden doğrudan işe alım yapan firmalar arttı. Ayrıca bazı büyük firmalar artık “international relocation programs” ilan etmeye başladı. Takipte kalmak faydalı.

Mülakatlar

Amerika’da mülakat süreçleri Türkiye’ye göre çok daha profesyonel, planlı ve sistematik ilerler. Genellikle 3-4 aşamalı mülakat süreçleri olur:
• Telefonla ön görüşme
• Teknik bilgi değerlendirme
• Soft skill değerlendirmesi
• Son görüşme (bazen ekip üyeleriyle)

Teknik sorular sorulur ama esas olarak sizin nasıl çalıştığınızı, problem çözerken nasıl düşündüğünüzü ve ekibe uyum sağlayıp sağlamayacağınızı anlamaya çalışırlar.

Mülakata çağrıldığınızda sizi çağıran şirketi araştırın, şirketin web sayfasına bir göz atın, yaptığı projeleri inceleyin, sizinle mülakat yapacak insanları Google’dan araştırın, bir fikriniz olsun konuşacağınız kişiler hakkında ama bunu “stalk” durumuna çevirmeyin.

Amerika’daki şirketlerin tamamının çalışma kültürünü Google yardımı ile öğrenebilirsiniz. Şirket kültürüne uygun davranın, rahat kıyafetlerle çalışmayı tercih eden bir firmaya takım elbiseyle gitmeyin mesela

Gideceğiniz ofisi önceden araştırın. Son dakikada adresini bulmaya çalışmayın veya arabanızla gidip park yeri bulamayınca arabanızın anahtarını resepsiyoniste vermeye çalışmayın (Yapanlar oldu hoş olmuyor). Ofisin yerini öğrenin, bulmakta zorlandım geç kaldım gibi bahaneler üretmeyin. Tercihen ofise mülakattan 10 dakika önce gelin (Ne erken ne de geç)

El sıkışma sırasında insanların gözlerinin içine bakın, kendinize güvenin, insanların sorularını dinleyin ve sözlerini kesmeyin. STAR tekniği videomu izleyin ve bu tekniği kullanın.

Genelde 3-4 adet mülakata girersiniz ve size hem kendiniz hem de teknik yeterlilikleriniz hakkında sorular sorulur. Eğer bu mülakatlarda başarılı olursanız size şirket daha sonra e-mail ile iş teklifi iletir.

Amerika’da Çalışmak – Teklif

İş görüşmeleri olumlu geçtikten sonra teklif alırsınız. Bu teklif, Türkiye’deki gibi sadece maaştan ibaret değildir. Tekliflerde genelde şunlar yer alır:
• Yıllık brüt maaş (örneğin: $90,000/year)
• Sağlık sigortası (eş ve çocuk dahil olabilir)
• 401(k) emeklilik planı katkısı
• Yıllık izin günleri (genelde 15-20 gün)
• Bonus sistemi (yıl sonu performansa bağlı)

Bunların dışında “relocation package” yani taşınma yardımı, vize sponsorluğu gibi ek destekler de olabilir.

2025 Güncellemesi:
2025 itibariyle mühendis maaşları deneyime göre $85,000 – $150,000 aralığında değişiyor. Texas gibi eyaletlerde bu maaşla rahat yaşanabiliyor ama New York, California gibi yerlerde aynı maaşla zor geçiniliyor. Bazı firmalar artık “cost-of-living adjustment” yaparak bulundukları şehre göre farklı maaşlar öneriyor.

Vize sponsorluğu hâlâ büyük sorun. Büyük firmalar dışında kimse kolay kolay H-1B sponsoru olmuyor. Green Card kazanmış adaylar firmalar için hâlâ en avantajlı profil.

Son Not: 2025’te Amerika’ya Gelmek Zorlaştı mı?

Birçok kişi şu soruyu soruyor: “2025’te Amerika’ya gelmek daha mı zorlaştı?”

Cevap: Evet ve hayır.

Evet, zorlaştı çünkü firmalar daha seçici, vize süreçleri daha sıkı ve rekabet daha fazla.
Ama hayır, imkânsız değil. Çünkü doğru alanda uzmanlaşan, iyi bağlantılar kuran ve sabırla ilerleyen kişiler için hâlâ çok büyük fırsatlar var.

Devam edecek!