Türkiye’de inşaat mühendisliği alanında cinsiyet eşitsizliği hâlâ önemli bir sorun. Blogum ve YouTube kanalımın istatistiklerine baktığımda, beni takip eden kitlenin sadece %3’ü kadın. Bu sayıyı büyük ihtimalle tanıdığım birkaç kişi oluşturuyor. İşte bu yüzden bu yazıda, “kadın inşaat mühendisi olmak” konusunu sizinle konuşmak istedim.

Yazıma geçmeden önce facebook sayfamı şu linki tıklayarak beğenmeyi ve youtube kanalıma abone olmayı unutmayın. Ayrıca bloguma abone olursanız yeni yazılarımdan ilk siz haberdar olursunuz.

Kadın İnşaat Mühendisi Olmak – Okuldan Sahaya: Zorluklar Başlıyor

Türkiye’de inşaat mühendisliğinin durumu ve piyasanın kötü olduğunu ama umudumuzu hemen kırmamamız gerektiğini bir önceki yazıma konu etmemiştim. Okumak için tıklayınız.

Türkiye’de inşaat sektöründe zaten iş bulmak zor. Üstüne bir de kadın mühendis olduğunuzda, bu zorluklar iki katına çıkabiliyor. İlanlarda açıkça “erkek adaylar tercih edilir” yazılmasa bile, birçok firma kadın başvurularını doğrudan eliyor. Bu da kadınların sektöre girmesini daha en baştan engelliyor. Kadın İnşaat Mühendisi Olmak durumunda kaldığınızda, inşaat piyası ve piyasadaki geri kafalı yöneticiler hayatı çekilmez hale getiriyor.

Bu zamanlarda inşaat mühendisi arayan bir ilan bulmak bile çok zor, ama zorda olsa bir ilanla karşılaşırsak ilanın erkek inşaat mühendisi aradığını görüyoruz. Bunu özellikle yazıp belirtmeseler bile bu işverenler topluluğu kadınların başvurunu değerlendirmeden eliyor. Kadın İnşaat Mühendisi Olmak neredeyse suç haline getirilmiş durumuda. Bu durum kadınların inşaat mühendisliğine olan ilgisini de azaltıyor. TMMOB’ye üye yaklaşık 100.000 mühendisin yalnızca yüzde 10’u kadın.

Tek sorun işe alım süreci değil. Şirketlerin bir kısmı kadın mühendis çalıştırsa da, genelde teknik ofiste veya dokümantasyon departmanlarında görev veriliyor. Büyük projelerde kadın proje müdürü ya da şantiye şefi neredeyse yok denecek kadar az. Üstelik çoğu zaman kadın mühendisler, aynı işi yapmalarına rağmen erkek meslektaşlarına göre daha düşük maaş alıyor.

2025 Güncellemesi:
Son 5 yılda bazı büyük inşaat firmaları “çeşitlilik ve kapsayıcılık” politikaları geliştirdi. Kadın mühendis sayısı az da olsa artmaya başladı. Özellikle şehir projelerinde ve ofis bazlı görevlerde daha fazla kadın mühendis yer alıyor. Ancak sahada yönetici pozisyonunda hâlâ ciddi bir eksiklik var. Maaş eşitsizliği konusu da çoğu şirkette çözülmüş değil.

Amerika’da Kadın İnşaat Mühendisi Olmak

Amerika’da işler biraz daha farklı. Evet, kadın inşaat mühendisleri orada da azınlıkta, ama en azından sistem onları dışlamıyor. 2018 verilerine göre inşaat mühendisliği diploması alanların %20’si kadındı. Ancak bu diplomayı aldıktan sonra mesleğe devam eden kadınların oranı sadece %13.

Yine de Amerika’da sahada kadın mühendis görmek şaşırtıcı değil. Proje yöneticisi, süpervizör ya da dizayn lideri pozisyonlarında birçok kadın profesyonel çalışıyor. Ayrımcılık yasaları gereği işe alım süreçlerinde cinsiyet ayrımı yapmak zaten yasal değil.

2025 Güncellemesi:
Amerika’da kadın mühendislerin oranı %25’lere yaklaştı. Büyük şirketler, “eşit işe eşit ücret” politikalarını daha aktif şekilde uyguluyor. Kadın mühendisler hem sahada hem de ofiste daha görünür. Ayrıca birçok şirkette kadın mühendisler için destek grupları ve mentorluk programları bulunuyor. Türkiye’de bu tarz destek sistemleri hâlâ oldukça sınırlı.

Pozitif Ayrımcılık Zamanı.

Kadın mühendislerin meslekte var olabilmeleri için pozitif ayrımcılık bir lütuf değil, bir gereklilik. Çünkü mevcut koşullar eşit değil. İşe alımlarda ve terfilerde kadın adaylara daha fazla fırsat tanınmalı. Bu yazıyı okuyan mühendis, yönetici ya da insan kaynakları uzmanları varsa, lütfen bu konuda bir adım atın. Gerçek başarı, herkesin eşit şartlarda yarışabildiği bir ortamda mümkündür.

Son Söz: 2020’den 2025’e Neler Değişti?

Bu yazıyı ilk yazdığımda yıl 2020’ydi. Bugün 2025, ama bu konuda hâlâ alınacak çok yol var. Evet, ilerleme var, bazı iyi örnekler çoğaldı. Ama yapısal eşitsizlikler, özellikle Türkiye’de hâlâ çok güçlü.

Eğer bu yazıyı okuyorsan ve kadın bir inşaat mühendisliği öğrencisiysen, şunu bil: Bu sektör seni zorlasa da, senin varlığın bu sektörü değiştirecek. Vazgeçme. Diren. Kendine güven. Ve hep birlikte bu eşitsizliğe karşı ses çıkaralım.